Przejdź do głównej zawartości

Czy możliwe jest, żeby mówić jak native speaker?



Ucząc się języka, podążamy drogą do sukcesu, stopniowo zbliżając się do naszego celu. Cel może być różny, czasem wystarcza nam znajomość języka na poziomie komunikatywnym. Im większe są jednak nasze ambicje, tym bardziej marzy nam się, aby mówić jak najlepiej, najnaturalniej, najswobodniej i wreszcie – aby mówić jak native speaker. Ale, czy to w ogóle możliwe?

Nauka języków obcych


Znam pewną kobietę, która około 20 lat temu zamieszkała wraz ze swoją rodziną w Polsce. Przedtem mieszkali w Kazachstanie, gdzie mówili tylko po rosyjsku. Obecnie, po 20 latach, jej polski jest daleki od ideału – myli gramatykę, nie zna wielu słów, często posiłkuje się słowami rosyjskimi, ma wyraźny wschodni akcent (tak na marginesie – bardzo przyjemny). Nie ma natomiast najmniejszych problemów z rozumieniem i funkcjonowaniem w społeczeństwie, co więcej – jest bardzo komunikatywna, przedsiębiorcza i załatwi każdą sprawę :)

Na studiach miałam dwóch wykładowców, którzy są jedynymi osobami mówiącymi w języku obcym jak rodzimi użytkownicy, jakie spotkałam w moim życiu. Jedna to Bułgarka, która studiowała filologię słowiańską w Sofii, bo chciała się nauczyć polskiego, zakochawszy się w piosenkach Czerwonych Gitar. Wyjechała do Polski, w której mieszka do dziś, jest cenionym wykładowcą i każdy, kto nie wie jak się nazywa, myśli, że jest Polką. Druga osoba, to Albańczyk, świetny i sympatyczny wykładowca, który skromnie twierdzi, że niemożliwe, że brzmi jak Polak, ale tak jest. Z kolei mój lektor języka albańskiego, też Albańczyk, będący od ponad 10 lat w Polsce, śmiał się, że wystarczy, że powie dzień dobry i już go pytają z jakiego jest kraju, co nie zmienia faktu, że – choć myli czasem przypadki – mówi świetnie. Nie pamiętam, żeby nie znał jakiegoś słowa, zna zwroty slangowe, potoczne i mówi swobodnie. 

Na koniec, spróbujmy sobie wyobrazić Chińczyka, który mówi po polsku jak Polak. Trudne, prawda? Chyba, że jest to osoba mająca rodzica Polaka lub mieszkająca w Polsce od dziecka.

Jakie płyną wnioski z tych historii? Po pierwsze – jest możliwe, aby mówić jak native speaker. Świadczą o tym historie moich wykładowców. Oboje nie mają polskich korzeni, oboje zaczęli uczyć się polskiego dopiero na studiach, oboje mówią teraz jak Polacy. Oboje także mieszkają od wielu lat w Polsce, co także jest istotne. Nie mogę wyobrazić sobie sytuacji, w której ktoś mówi jak native speaker, nie mieszkając jakiś czas w danym kraju. Choć nie twierdzę, że to niemożliwe. Niemożliwe nie istnieje. Ważne jednak, że sam wyjazd zagraniczny nie wystarczy – bez naszej pracy i chęci możemy nic nie osiągnąć podczas takiego wyjazdu. Wiem o tym z własnego doświadczenia, świadczy o tym także historia pani, która mieszka 20 lat w Polsce. Myślę, że jej polski nie jest dobry, dlatego że ona sama nigdy do tego nie dążyła. Zatrzymała się na poziomie, który umożliwia jej bezproblemowe funkcjonowanie w Polsce i to jej wystarcza.

Czyli tak – można mówić jak native speaker, trzeba jednak włożyć w to sporo pracy i tego chcieć. Ale to nie wszystko – nie każdy ma takie same predyspozycje do tego. Jedną z najważniejszych kwestii związanych z mówieniem jak native speaker jest wymowa. W nauce języka „zdolności językowe” są mitem – każdy może się nauczyć języka. Jest jednak coś takiego jak predyspozycje, które mają szczególne znaczenie w kwestii wymowy. Predyspozycje wiążą się z naszymi indywidualnymi warunkami – czy mamy słuch muzyczny, łatwo czy trudno nam rozróżniać dźwięki, jakie są możliwości naszego aparatu mowy – a także z tym, jaki jest nasz rodzimy język. Każdy język ma inny zasób dźwięków, np. język albański posiada th i dh, które odpowiadają bezdźwięcznej i dźwięcznej wymowie angielskiego dźwięku th. Mają także uderzeniowe r, takie jak w języku angielskim po samogłoskach. To sprawia, że Albańczycy mówią naprawdę świetnie w języku angielskim. Nie tylko w nim zresztą. Ale nawet jeśli dobrze wymawiamy słowa, zdradzi nas akcent. W języku serbskim żaden dźwięk nie powinien być kłopotliwy dla Polaka, ma on jednak aż cztery rodzaje akcentów – krótki opadający, krótki rosnący, długi opadający i długi rosnący. Język serbski brzmi dzięki temu melodyjnie i wyjątkowo, obcokrajowcy mają jednak z tym duży problem. Do fonetycznych problemów dochodzi także akcent zdaniowy – intonacja, która często jest specyficzna dla danego języka. Na Bałkanach np. istnieje tendencja do kadencji w pytaniach. Oznacza to, że pytania często nie kończą się wzrastającą intonacją, jak to jest w języku polskim, lecz opadającą.

Wymowa i akcent – choć najbardziej rzucające się w oczy, a raczej w ucho – nie są jednak jedynymi kwestiami, które zdradzają uczących się języka. Każdy język jest inny – to wiemy – dla każdego języka istnieje więc odrębny zasób wykrzyknień, wtrąceń, np. Polak, który się uderzył, powie Ał! , Bułgar – Oh!, co śmieszy mnie do teraz :) Do tego dochodzi słownictwo potoczne. Poza tym, każdy język ma charakterystyczne dla siebie konstrukcje czy częściej używane zwroty. Można zbudować poprawne gramatycznie zdanie, które jednak nie będzie naturalne dla danego języka, po prostu jego rodzimy użytkownik powiedziałby to inaczej. Język pełen jest takich niuansów i zawiłości. Nigdy nie zapomnę, jak mój kolega, z pochodzenia Ukrainiec, rozbawił wszystkich, mówiąc „Śniło mi się, że otrzymałem trójkę”:)

Jeśli więc chcesz mówić jak native – to możliwe! Musisz jednak włożyć w to bardzo dużo pracy, nie zrażać się historiami osób, które mieszkają w Polsce bardzo długo i nie mówią jak Polacy, ćwiczyć wymowę, akcent i intonację, uczyć się języka potocznego i naturalnych dla rodzimych użytkowników konstrukcji. Nie tłumacz dosłownie, zastanawiaj się, jak powiedziałby to native speaker. Zwracaj uwagę na wtrącenia, wykrzyknienia.

Jeśli jednak akcent zawsze był dla Ciebie zmorą, a próbując mówić jak native speaker brzmisz raczej śmiesznie lub czujesz się głupio, odpowiedz na pytanie: 

Czy muszę mówić jak native speaker?


Wszyscy, którzy chcą się nauczyć języka naprawdę dobrze, na pewno marzą w głębi duszy, że pewnego dnia ktoś nie pozna, że nie są rodzimymi użytkownikami języka. To bardzo piękne marzenie, ale myślę, że nie powinno się robić z tego priorytetowej kwestii. Warto się starać, ale nie można robić tego na siłę, gdyż wymuszony akcent nigdy nie brzmi dobrze. Ważniejsze od tego, aby mówić z akcentem, jest to, by dobrze wymawiać, mieć bogaty zasób słownictwa, mówić dobrze gramatycznie i swobodnie. Nie wtydźmy się akcentu, inny akcent nikomu nie będzie przeszkadzał, może być wręcz uroczy, przyjemny i ciekawy. Z innym akcentem jesteśmy w pewien sposób wyjątkowi :) Myślę, że funkcjonuje mylne myślenie, że nie można powiedzieć, że zna się dobrze język lub świetnie się w nim mówi, gdy akcent jest daleki od ideału. To błąd. Można mówić świetnie w obcym języku, mając polski akcent. Nic w tym złego.

Aby mnie dobrze zrozumiano – nie zniechęcam do dążenia do mówienia jak native speaker. Wręcz przeciwnie, sama staram się w jakiś sposób do tego dążyć. Apeluję jednak o zdroworozsądkowe podejście do tej kwestii, a dokładniej do kwestii akcentu. Ćwiczmy wymowę, bo jest niezbędna, aby ktokolwiek nas zrozumiał. Uczmy się także naturalnych dla rodzimego użytkownika konstrukcji, wtrąceń, słownictwa i wyrażeń potocznych. Nie dość, że to przyjemne, to jeszcze sprawia, że nasz język jest bardziej żywy, naturalny, nie taki „książkowy”. Podchodźmy jednak z dystansem do idealnego akcentu. Jeśli bardzo nam na nim zależy – ćwiczmy, ale pamiętajmy – nic na siłę. Obcy akcent nie powinien być powodem do wstydu.


Troszkę ten post wyszedł chaotyczny, bo w miarę pisania ciągle okazywało się, że jeszcze coś chcę dodać. Mam jednak nadzieję, że ten drobny chaos nie zaburzy tego, co chciałam przekazać :) Co sądzicie na ten temat? Pragniecie mówić jak native speaker czy może jest to dla Was bez znaczenia?

Komentarze

  1. Mi podoba się podejście ze strony antimoon.com http://www.antimoon.com/how/pronuncgood.htm i sądzę, że powinniśmy dążyć do tego aby nasza wymowa była czysta i przyjemna dla native speakerów nawet jeśli mamy akcent, ważne żeby on nie utrudniał komunikacji i odbioru.

    Pozdrawiam
    Tomek

    P.S. Autor tej strony jest przykładem dobrego prawie idealnego akcentu, nabytego bez mieszkania w kraju docelowym języka (opieram swoją opinię na opiniach native'ów)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Wymowa Tomasza Szynalskiego jest naprawdę imponująca. W ogóle bardzo inspirująca strona, fajnie, że ją podesłałeś :) I kolejny raz sprawdza się to, że jeśli nie mogę sobie czegoś wyobrazić, to nie znaczy, że to niemożliwe (mówię o mówieniu jak native i konieczności mieszkania jakiś czas w kraju). Cudowne jest to, że jeśli chodzi o naukę języka, okazuje się, że prawie wszystko jest możliwe. Nie ma nic bardziej inspirującego, niż takie historie.

      Usuń
  2. Nigdy nie dążyłam do tego aby mówić jak native. Chociaż w kwestii słownictwa i swobody wypowiedzi byłoby miło ;) Jednak przy akcencie bym się nie upierała. Oczywiście należy wymawiać wyrazy poprawnie, aby być dobrze zrozumianym. Poza tym w wielu językach jest tak, że mamy wiele akcentów w zależności od regionu. Może się więc zdarzyć, że większość mieszkańców wcale nie mówi z "oficjalnie" przyjętym akcentem (np. w angielskim).

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To prawda z tą wielością akcentów, choć myślę, że każdy mówiący po angielsku od razu zauważy, że nasz akcent jest polski/wschodnioeuropejski, a nie jest żadnym z akcentów użytkowników angielskiego. Może się to jednak zdarzyć w innych językach. Kiedyś pewien Albańczyk myślał, że jestem z Kosowa. Nie jest to największy językowy komplement, ale ja byłam wtedy przeszczęśliwa :)

      Usuń
    2. Prawda. Inaczej jest z akcentem wewnątrz danego języka, a obcym. Ten drugi zdecydowanie łatwiej rozpoznać. Chociaż mi zdarzyło się, że native był w kropce. Wiedział, że nie jestem Francuzką. Jednak, nie był w stanie rozpoznać z jakiego kraju jestem ;)

      Usuń
  3. "Nie tłumacz dosłownie" to bardzo podstawowa rzecz, jeszcze długo przed mówieniem jak native. Dosłownie tłumaczenie będzie w większości języków brzmiało bardzo sztucznie (może za wyjątkiem paru bardzo zbliżonych do naszego ojczystego, ale i tu można się naciąć na idiomy). Trzeba jak najwięcej czytać, słuchać, rozmawiać jeżeli mamy możliwość, i myśleć w języku w którym mówimy - wtedy nawet nie przyjdzie nam do głowy użyć tłumaczonej polskiej konstrukcji gramatycznej.

    A co do wymowy, ćwiczenie oficjalnej, "radiowej" wymowy na pewno ma sens - ale mówić jak człowiek na ulicy, do tego zabierajmy się dopiero po opanowaniu tej oficjalnej wersji.

    Przy czym jest to. owszem, fantastyczna sprawa, w pełni opanować wymowę języka który kochamy :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Myślenie w obcym języku, które nazwałabym raczej mówieniem bez układania w głowie zdań, tłumacząc je z polskiego, wydaje się dla wielu osób czymś ogromnie trudnym. Tymczasem odpowiednia nauka może sprawić, że nawet na najniższym poziomie biegłości będzie to możliwe i wręcz naturalne. Bez tego swoboda wypowiedzi nie jest możliwa. Pozdrawiam! :)

      Usuń
  4. Ja ucze sie japonskiego, mieszkam i studiuje chwilowo w Japonii i... nawet juz nie probuje brzmiec po japonsku jak native speaker. I tak kazdy, kto mnie widzi, na pierwszy rzut oka widzi, ze Japonka to ja raczej nie jestem ;). I w jakis 70% przypadkow przechodzi na angielski. Akurat pod tym wzgledem strasznie mnie ten pobyt tu zdemotywowal... Mam wrazenie, ze to taka "sztuka dla sztuki" - jasne, moge sie starac, ale tylko i wylacznie dla wlasnej satysfakcji. Moze kiedys, po powrocie, znow sie zmotywuje, ale poki co - odpuszcze sobie ;).

    A co do tych trudnych do wyobrazenia Chinczykow - poznalam kiedys 2 Japonki, ktore mowily po Polsku idealnie. Obcy akcent mialy tak minimalny, ze gdyby nie bylo widac, ze nie sa Polkami, to pewnie nie zauwazylabym w nim niczego dziwnego. Mozna :).

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Piszesz o ważnej kwestii, którą ja zupełnie pominęłam – czasem zdradza nas po prostu wygląd :)
      Rozumiem demotywację z powodu przechodzenia na angielski. Strasznie mnie denerwowało, że młodzi Bułgarzy chcieli rozmawiać po angielsku, ciesząc się, że mogą się pochwalić swoją znajomością. Niektórym osobom trzeba było kilka razy powtarzać „Chcę mówić po bułgarsku!” :) A wśród Japończyków język angielski jest zapewne dużo bardziej rozpowszechniony. Szkoda, że czasem nie wspiera się obcokrajowców, którzy uczą się innego języka. Myślę, że Polacy też ich nie doceniają. Albo śmieją się z błędów, albo pytają się „Po co ci w ogóle polski?”, albo przechodzą na angielski, bo po co się męczyć. W tym względzie idealni są Albańczycy. Cieszą się z każdego „Dzień dobry, nazywam się Marysia, uczę się języka albańskiego” :)

      Zanim poznałam moich wykładowców, myślałam, że nie można mówić jak native. Szkoda, że nie poznałam tych Japonek :)

      Usuń
  5. To prawda, przechodzenie na angielski może być zmorą dla chcącego ćwiczyć w obcym języku. Ja w polskim staram się tego nie robić, bo gdyby osoba pytająca chciała rozmawiać po angielsku spytała by po angielsku, a jednak stara się komunikować po polsku, więc tym bardziej trzeba wspierać te wysiłki :-)

    Pozdrawiam
    Tomek

    OdpowiedzUsuń
  6. Wykladowcow mówiących dobrze po polsku w sumie zazdroszczę. Mam jednego Dunczyka, który polski strasznie kaleczy. A wątpię, że to dlatego, ze zna jeszcze chiński ;-)

    Mnie chyba daleko do wymowy tubylców, ale moja nauczycielka zawsze twierdziła, że mam akcent jak Murzyn z Bronksu ;-)

    Zdravim,
    Adam!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Mówić jak Murzyn z Bronxu też trzeba umieć :) Jak widzę, uczysz się także czeskiego, zatem zdravim i ja! :)

      Usuń
  7. Znam Francuzkę, która mówi po rosyjsku jak rodowita moskwianka. Zrobiła na mnie ogromne wrażenie. Dziewczyna mieszkała w Moskwie wcale nie długo - dwa lata. Mówi biegle, bezbłędnie i bardzo po-moskiewsku. Ale ona jest naprawdę mądra, skończyła Oxford :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Wydaje mi się, że dla Francuzki to nie lada wyczyn. Ale jak widać, można pozbyć się francuskiego akcentu, który jest przecież bardzo silny, i stać się prawdziwą moskwianką ;)

      Usuń
  8. Pewnie, że możliwe. Kwestia praktyki. Pozdrawiam.:)

    OdpowiedzUsuń
  9. Chciałabym mówić jak Bułgarzy, ale do tego jeszcze długa droga. Zauważyłam, że są słowa, których uczę się non stop, szczególnie te, które zaczęłam się uczyć w Polsce. Natomiast słowa usłyszane od Bułgarów zapamiętuję za pierwszym razem z poprawnym akcentem.

    Najciekawsze jest gdy "przejmuję" bułgarski danej osoby. W biurze byłam z księgową, która bardzo "żywo" mówiła. I po jakimś czasie i ja zaczęłam tak mówić. Natomiast w domu, jedna osoba klnie jak szewc i z czasem i ja zaczęłam klnąć.

    Z innej beczki, jakie są Twoje reakcje, gdy Ciebie ktoś wystraszy albo nagle zada jakieś pytanie? Ja reaguję niestety po polsku. To pokazuje jak ciekawie działa nasz mózg!

    reakcje np. wystarszyc

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zdarza mi się odpowiadać coś mechanicznie po polsku, albo w bułgarskim zdaniu wtrącić np. "ale" :) No i oczywiście, gdy się uderzę czy zdenerwuję, to na usta cisną mi się tylko polskie słowa ;)

      Usuń
  10. Tak zupełnie szczerze, jak zaczynałem uczyć się hiszpańskiego, w życiu nie pomyślałem, żeby mówić jak Hiszpan. I nie wiem czy to, co usłyszałem w Hiszpanii, to miało mnie po prostu zmotywować i być miłe, czy co, ale ludzie pytali się mnie czy uczyłem się języka w Hiszpanii, czy może tu mieszkam. Jak bardzo byli zdziwieni, gdy im powiedziałem, że uczyłem się w Polsce i to jeszcze sam. Z mojej strony to wygląda tak, że ja chyba mam gdzieś wpisane naturalnie, że akcent ma być jak najbardziej zbliżony. Nie znaczy to, że się do niego zmuszam. Po prostu staram się jak najbardziej naśladować rodzimych użytkowników, a kluczem jest chyba to, by sposób, w jaki mówimy w obcym języku, wydawał się nam jak najbardziej dziwny - z tego względu, że jest dla nas obcy.

    OdpowiedzUsuń

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Najpiękniejszy język świata

Mówi się, że o gustach się nie dyskutuje. Mimo to dyskutuje się i to bardzo często. Fakt, że opinie o tym, co piękne czy brzydkie są subiektywne, zupełnie nie przeszkadza w ich wyrażaniu i dyskutowaniu o tym. I jeśli mówimy o języku, filmie czy koniu, a nie czyimś nosie czy dziecku, nic złego w tym nie ma, a może być nawet ciekawie. źródło Konkursy i rankingi piękności organizowane są od lat, i mimo że nie każdy zgadza się z ich wynikami, są osoby, które w ogólnej opinii uznawane są za piękne. Podobnie jest z językami. Mówi się o językach melodyjnych, romantycznych, twardych. Wiele osób za najseksowniejszy język uważa francuski, który określany jest nawet językiem miłości. Wielu miłośników ma też brzmienie języka hiszpańskiego. Też należę do tej grupy. Na pewno duży wpływ na postrzeganie języka ma stosunek do kraju, w którym się nim mówi i ludzi, którzy go zamieszkują. Jedna podróż czy jedno spotkanie może zmienić opinię o języku o 100%. Ciekawa jestem, czy też tak bardzo

Jaki to język? – język bułgarski

Czy język bułgarski jest trudny? Jakim językiem jest język bułgarski? Jakim alfabetem zapisuje się język bułgarski?   Dzisiejszy wpis rozpoczyna cykl wpisów „Jaki to język?”, który poświęcony będzie opisom języków. Zauważyłam, że wiele osób trafia na mojego bloga po wpisaniu w wyszukiwarkę „czy trudny jest język x”, „czy warto się uczyć języka x” itd., zatem myślę, że takie ogólne informacje o różnych językach mogą być dla wielu osób przydatne, a dla miłośników języków – interesujące. Byłoby mi miło, gdybyście chcieli współtworzyć tę serię razem ze mną. Oczywiście bardzo chętnie przygotuję wpisy, jednak czytanie tekstu, który jest napisany przez miłośnika danego języka lub osobę, która go dobrze zna, jest o wiele przyjemniejsze i w pewien sposób prawdziwsze. Poza tym, o języku nie trzeba pisać obiektywnie, subiektywizm jest tu jak najbardziej wskazany :) Cykl ten zaczynam nieprzypadkowo od języka bułgarskiego. Co prawda, jak możecie przeczytać w pierwszym poście, moim jęz

Jaki to język? – język turecki

Inny niż większość języków europejskich. J ęzyk, wokół którego krąży wiele mitów.   Wywodzi się z Azji Środkowej, ale swoim wpływem objął całe Bałkany. Turecki. O tym języku opowie Gosia – autorka bloga Rodzynki Sułtańskie – która przygotowała przepełniony praktycznymi informacjami i wieloma ciekawostkami tekst. Zapraszam!  Wybieracie się na wakacje do Turcji i zastanawiacie się, czy warto zacząć się uczyć arabskiego alfabetu, bo przecież to kraj muzułmański, a po angielsku nie mówi nikt? Spokojnie.  Wbrew częstej opinii, w Turcji nie używa się arabskiego alfabetu, a sam turecki ma z arabskim niewiele wspólnego. A robiąc zakupy na bazarze,  dogadasz się za pomocą 5, no, może 10 słów.  Zapraszam na krótki opis języka: co ma wspólnego z węgierskim, a jakie tureckie słowa funkcjonują w języku polskim? A na końcu, mini-survival: pozycja obowiązkowa dla osób, które chcą zwiedzać Stambuł albo nadmorskie kurorty.  Hagia Sophia Podstawowe informacje 1. Grupa języko