Nauka języków to proces, czyli kilka słów o fazach nauki

To, że nauka języków obcych jest procesem, pisałam już dwa razy. Wydaje się, że to oczywiste, jednak tak naprawdę wiele osób sobie tego nie uświadamia, dodam, że ja też miałam z tym problem. Wynika to z faktu, że wszyscy chcielibyśmy natychmiastowych efektów, bo przecież to dla nich tak ciężko pracujemy. Łatwo wtedy o zrezygnowanie, zniechęcenie do dalszej nauki, brak wiary we własne możliwości, a to najwięksi wrogowie nauki języka! Jeżeli uświadomisz sobie, że nauka języka to proces, który składa się z pewnych etapów, będzie Ci łatwiej. Powiedz sobie: wiem, że to musi potrwać, nie nauczę się w jeden dzień, miesiąc ani nawet rok, ale to nic, bo przecież ważne, że już zaczęłam/zacząłem naukę, a rok temu to było jedynie moje marzenie. Zawsze myśl o tym, co już umiesz, a nie o tym czego jeszcze nie umiesz, bo to tylko kwestia czasu, że się tego nauczysz. I najważniejsze – ciesz się z nawet najmniejszych efektów! :)

Każdy ma swój własny rytm nauki, jedne etapy przechodzimy szybciej, inne wolniej, na niektórych się zatrzymujemy, żeby nabrać sił i ze zdwojoną siłą ruszyć naprzód. Nie ma znaczenia, jak szybko, każdy etap trzeba przejść, ważne jednak, żeby nie rezygnować.

Oto moja mała lista faz nauki języka obcego:

1. Poznawanie – jedna z najprzyjemniejszych faz, jesteśmy pełni ekscytacji, wszystko jest jeszcze proste – alfabet, proste dialogi, cieszymy się jak dzieci, że umiemy powiedzieć, jak się nazywamy. Jeśli mamy jeszcze jakąś książkę z kolorowymi rysunkami, to już w ogóle czujemy się jak dzieci. Uwielbiam to! Pamiętam, jak na pierwszym roku na bułgarskim musieliśmy dopasowywać rysunki owoców, warzyw do ich nazw – miłe wspomnienia :)

2. Intensywna praca – zmotywowani przyjemnym startem, mamy ochotę do nauki i pracy. Uczymy się słówek, rozwiązujemy ćwiczenia gramatyczne, czytamy teksty. Często w szale nauki kupujemy mnóstwo książek, nierzadko niepotrzebnych. Częstym błędem popełnianym w tej fazie jest brak strategii, systemu nauki, który pomógłby w opanowaniu chaosu i przyniósłby lepsze efekty. Ja także popełniłam ten błąd podczas studiów i teraz chcę to zmienić.

3. Pierwsze efekty – nadal jest miło. Intensywna praca – mniej czy bardziej usystematyzowana – zaczyna przynosić wymierne efekty. Potrafimy czytać proste teksty, wyłapujemy słówka w piosenkach, dobrze idzie nam gramatyka, pisanie niezbyt skomplikowanych tekstów nie jest dla nas problemem. Motywujemy się do dalszej pracy.

4. Pobudzenie – jest to bardzo ważna faza, gdyż z jednej strony to w niej robimy najwięcej dla nauki języka, z drugiej jednak – konfrontujemy się z rzeczywistością, co zazwyczaj doprowadza nas do następnej fazy. Zmobilizowani efektami pracy uaktywniamy się. Uczymy się intensywniej, częściej, aż w końcu mamy potrzebę zrobienia czegoś więcej. Sięgamy zatem po książkę, włączamy film w oryginale, próbujemy rozmawiać z obcokrajowcem – i nagle okazuje się, że nie rozumiemy więcej niż połowy i z trudem się porozumiewamy. Spadamy na ziemię.

5. Frustracja – faza kluczowa. Boleśnie dowiadujemy się, że wcale nie jesteśmy aż tak dobrzy, jak nam się wydawało. Dobiliśmy do poziomu średniozaawansowanego, dlaczego więc nie przekłada się to na rozumienie i mówienie? Oczywiście odpowiednie strategie stosowane już od początku nauki, pomogą nam przejść tę fazę łagodniej. Niemniej jednak, prawie zawsze przychodzi moment zwątpienia, kiedy nie widzimy większych postępów i wydaje nam się, że przeceniliśmy nasze możliwości. Często niestety prowadzi to do uśpienia, gdy wycofujemy się, stwierdzając, że jednak nie jesteśmy w stanie się nauczyć języka czy po prostu nie mamy już siły. Nie możemy jednak na to pozwolić! Skoro zaszliśmy już tak daleko, trzeba iść dalej, bo może być już tylko lepiej.

6. Aktywizacja – powracamy do poziomu fazy pobudzenia. Jeśli uśpienie trwało dłużej, musimy zrobić trochę powtórek, jeśli frustracja była jedynie chwilowym załamaniem, po prostu działamy dalej! Przyszedł czas na zupełnie praktyczną stronę języka – rozumienie języka potocznego, młodzieżowego, codziennego, swobodna rozmowa, bez ciągłego układania w myślach zdań. Faza ta może trwać całkiem długo, zależy to od naszej pracy i od tego, jaki cel chcemy osiągnąć. Jeżeli pragniemy mówić jak rodowity nosiciel języka, to na pewno potrwa to znacznie dłużej, często dążymy do tego całe życie i mimo że jesteśmy zadowoleni z efektów, nie możemy powiedzieć, że osiągnęliśmy swój cel. Niezależnie od tego, już znamy język na wysokim poziomie i urzeczywistnia się to, co sobie wyobrażaliśmy, aby się zmotywować.

7. Pełen sukces – osiągnęliśmy cel, jesteśmy szczęśliwi! Niestety języka uczymy się całe życie, nawet naszego rodzimego. Aby utrzymać stan biegłości w języku obcym, musimy mieć z nim ciągły kontakt. Nie ma problemu, jeśli wyjechaliśmy do danego kraju, korzystamy z języka w pracy, gorzej jeśli możliwości jego używania są ograniczone – wtedy musimy pamiętać, żeby choć co jakiś czas coś zrobić dla języka. Niech to jednak nas nie zraża! Z tego etapu nie spadniemy nisko, mogą nam najwyżej wylecieć z głowy jakieś słówka, bo wiedza, którą zdobyliśmy jest trwała (w czym nam pomagają powtórki, o czym napiszę w następnym poście).

Oczywiście tę listę należy traktować z przymrużeniem oka :) Nie ma żadnych naukowych podstaw, jest oparta jedynie na moich własnych doświadczeniach. 

Ciekawa jestem, co o niej sądzicie? Może coś dodacie, a coś wyrzucicie?