Jaki to język? – język hiszpański

Czym jest Spanglish? Czy torreador to rzeczywiście hiszpańskie słowo? Co może sprawiać trudność w nauce języka hiszpańskiego? Na te pytania odpowie Wam autorka bloga Hiszpański na luzie, Dorota, która przygotowała niezwykle ciekawy tekst, będący dziewiątym już wpisem w ramach cyklu Jaki to język?

Słów kilka o hiszpańskim

Język hiszpański, nazywany również kastylijskim, należy do rodziny języków romańskich. Dla ok. 500 milionów osób hiszpański to język ojczysty lub wyuczony, jest językiem oficjalnym w ponad dwudziestu krajach rozrzuconych między Europą, Ameryką Środkową, Południową i Afryką.

Większość Europejczyków uczących się hiszpańskiego zapoznaje się z jego odmianą z Hiszpanii, tak zwaną odmianą północnokastylijską, którą wieki temu (w XVIII wieku) przyjęto jako odmianę standardową. Nie można jednak zapominać o tym, że ogromna większość użytkowników tego języka mówi odmianą południową, używaną w Andaluzji, na Wyspach Kanaryjskich i w Hispanoameryce. Warto więc wiedzieć, że północnokastyliskie „seplenienie” w wymowie wyrazów z ce, ci, ze (dźwięk podobny do angielskiego „th”) spotykane jest tylko tam, na północy Hiszpanii, podczas gdy większość hiszpańskojęzycznego terytorium na świecie wcale tego dźwięku nie używa (zarówno ce jak i se wymawia się jak „se”).

Różnice pomiędzy poszczególnymi dialektami hiszpańskiego są znaczne, jednak rzadko są przeszkodą dla porozumienia się osób pochodzących z różnych krajów, jako że w szkolnictwie i w środkach masowego przekazu wszystkich krajów utrzymuje się hiszpański „standardowy”. Optymistyczny uczeń hiszpańskiego może więc mieć nadzieję, że nauczywszy się odmiany standardowej (północnokastylijskiej), przy odrobinie chęci i praktyki, będzie w stanie porozumieć się zarówno w Madrycie, jak i w Meksyku czy Argentynie.

Posłuchajcie sami jak różne mogą być akcenty osób mówiących po hiszpańsku:

Nauka hiszpańskiego

Nauczenie się języka na poziomie komunikatywnym nie sprawia Polakom większych trudności. Wielkim ułatwieniem jest fakt, że nie musimy się specjalnie przykładać do nauki poprawnej wymowy, jako że hiszpański w znacznym stopniu „tak się czyta, jak się pisze”. Trudności w nauce napotkamy zwłaszcza na bardziej zaawansowanych poziomach, gdy pojawią się smaczki takie jak tryb subjuntivo i kilka czasów przeszłych. Znacznie wcześniej trzeba się będzie także zmierzyć z faktem, że w hiszpańskim istnieją trzy czasowniki, które moglibyśmy przetłumaczyć na polskie „być” (ser, estar, haber), że istnieją rodzajniki określone i nieokreślone, że książka jest rodzaju męskiego, a mleko żeńskiego... Nie można się jednak zniechęcać, w końcu Gabriela Garcię Marqueza najlepiej czyta się w oryginale!

Garść ciekawostek

Hiszpański był językiem oficjalnym na Filipinach do 1973 roku.

Na terenie Izraela używa się hiszpańskiego dialektu znanego jako ladino lub judeo-hiszpański powstałego po wygnaniu Żydów z Półwyspu Iberyjskiego w XV wieku.

Spanglish to język mieszany, powstajacy z kontaku hiszpańskiego z angielskim (na przykład, w mowie emigrantów z Ameryki Południowej żyjących w USA). Niektórzy specjaliści przewidują, że jeśli obecne trendy migracyjne się utrzymają, to USA staną się w przyszłości jednym z krajów z największą liczbą osób mówiących po hiszpańsku.

W języku hiszpańskim stawia się dwa znaki zapytania i dwa wykrzykniki: jeden otwierający, drugi zamykający pytanie lub wykrzyknienie (¿Nie wierzycie? ¡To prawda!)

Zaprzyjaźniając się z Hiszpanami, „narażamy się” na włączenie do naszego kręgu znajomych osobników takich jak Adolfo (Adolf), Jesús (Jezus), Dolores (Boleści), Paloma (Gołąb) lub Estrella (Gwiazda).

Najbardziej „hiszpańską” literą jest ñ (eñe, wymawiane [enie]), która występuje zarówno w nazwie kraju España, jak i języka español.

W języku hiszpańskim rzadkie są zbitki spółgłosek na początku wyrazów, więc dla ułatwienia sobie wymowy wtrącają tam często samogłoskę e-. Tak powstają (po)twory takie jak espeak („speak”) lub esloti („złoty”).

Polañol, czyli kwiatki z rozmówek polsko-hiszpańskich

Torreador to w rzeczywistości nie jest hiszpańskie słówko. Byk to toro (a nie torro) a dźgająca go w czasie korridy osoba to matador lub torero.

Hiszpanie wcale nie żegnają się słówkiem addio (wymawianym [adijo]), które wielu osobom mylnie kojarzy się z hiszpańskim chyba za sprawą piosenki „Addio pomidory”. Hiszpańska wersja to adiós!

Gdy używamy polskiej formułki „pa pa” na pożegnanie to tak jakbyśmy naszego rozmówcę nazywali tatusiem (papá – “tata”).

Tortilla (wymawiana [tortíja]) w kuchni meksykańskiej to rodzaj płaskiego, okrągłego placka, w który możemy zawinąć na przykład kawałki kurczaka, za to w kuchni hiszpańskiej jest to gruby omlet z kawałkami ziemniaków.

Uwaga na przytakiwanie naszym polskim „no, no, no”. Możemy osiągnąć odwrotny efekt, gdyż po hiszpańsku tak samo wymawiane no to „nie”.

Hiszpanie witają się radosnym ¡Hola! (wym. [óla]), wszystkie Aleksandry-Ole usłyszą więc ¡Hola Ola! („ola ola!”).

Ostrzeżenie dla kierowców. Gdy gdzieś na trasie usłyszycie curva nie róbcie urażonej miny, tylko... uważajcie na zakręty!! (curva = „zakręt”)